TÜİK’in Temmuz-Ağustos-Eylül dönemine ilişkin yayımladığı işgücü verileri, resmi işsiz sayısında azalma gösterirken iş aramaktan vazgeçen ve işsiz kalan milyonların dramını gözler önüne serdi. Resmi verilere göre işsiz sayısı bir önceki çeyreğe göre 20 bin azalarak 3 milyon 106 bine düştü. Ancak geniş tanımlı işsiz sayısı, 10 milyon 654 bine ulaşarak çarpıcı bir tabloyu ortaya koydu.

İşgücüne dahil olmayanların sayısı ise tam 29 milyon 806 kişi oldu. Bu kişilerin 2 milyon 171 bini, iş bulma umudunu tamamen kaybettiği için iş aramaktan vazgeçti. “Ümitsiz işsizler” olarak adlandırılan bu kesimin yüzde 31’i, 15-29 yaş aralığındaki gençlerden oluşuyor. Ayrıca, "İş aramıyorum ama iş olsa çalışırım" diyen 1 milyon 921 bin kişi, ekonomik krizin toplumsal boyutunu bir kez daha gözler önüne seriyor.

GENÇLERİN UMUTSUZLUĞU: REKOR ORANLAR

Türkiye’nin geleceği olan gençler arasındaki işsizlik oranı, endişe verici bir seviyeye ulaştı. 15-24 yaş grubundaki gençlerin yüzde 26,3’ü ne eğitimde ne de istihdamda yer alıyor. Bu oran, 2021’den bu yana yapılan dönemlik işgücü araştırmalarındaki en yüksek seviyeyi işaret ediyor.

Tam 3 milyon 70 bin genç, eğitimden uzak ve işsiz durumda. Üniversite mezunu gençler arasında bile işsizlik oranı dikkat çekiyor. 15-24 yaş aralığındaki üniversite mezunlarının yüzde 36,3’ü ne bir işte çalışıyor ne de eğitimine devam ediyor. İş arayan gençler ise uzun süre iş bulamamanın yarattığı psikolojik yükle mücadele ediyor. Verilere göre, işsizlerin yüzde 20’si bir yıldan uzun süredir iş arıyor.

KADINLAR İŞGÜCÜNDEN KOPUYOR

Kadın istihdamında tablo daha da karanlık. TÜİK’in açıkladığı verilere göre, kadınların resmi istihdam oranı yüzde 32,4’te kalırken, Kayıtlı Tam Zamanlı İstihdam (KATİ) oranı sadece yüzde 19,6. Çalışma çağındaki 33,3 milyon kadının sadece 6,5 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı bir işte çalışıyor. Bu oran, kadınların iş hayatına katılımında hala ciddi bir eşitsizliğin olduğunu ortaya koyuyor. Erkeklerde ise kayıtlı ve tam zamanlı istihdam oranı yüzde 49,6 seviyesinde.

KAYITLI VE TAM ZAMANLI ÇALIŞANLAR AZINLIKTA

DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yapılan hesaplamalara göre, çalışma çağındaki 65,9 milyon kişinin sadece 22,7 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı bir işte çalışıyor. Bu, çalışan nüfusun sadece yüzde 34,5’inin kayıtlı ve tam zamanlı istihdam kapsamında olduğunu gösteriyor. Özellikle kadınların işgücüne katılımı, genel istihdam oranını düşüren temel etkenlerden biri.

SOSYAL PATLAMA KAPIDA MI?

Uzmanlar, işsizliğin yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda ciddi bir toplumsal sorun olduğuna dikkat çekiyor. Uzun süreli işsizlik, bireyleri hem ekonomik hem de psikolojik açıdan çıkmaza sokuyor. İş aramaktan vazgeçen 2,1 milyon kişi, artık istihdam piyasasının dışına itildi. Uzmanlara göre, özellikle genç nüfusun işsiz kalması, Türkiye’nin geleceğini tehdit eden sosyal bir kriz yaratabilir.