Adana’da yeraltı su seviyesi bazı yerlerde 2 metreye kadar yükseldi.  Yeraltı sularının yükselmesi, Adana ve Marmara depremini önceden bilmesiyle ünlü Adanalı ünlü Jeofizik Mühendisleri Odası Başkanı Melih Baki’yi tedirgin ediyor. Baki, suyun kimyasal açıdan gücü en yüksek eritici nesne olduğunu belirterek, “Adana’nın zemini eski zemin değil. Olası bir deprem anında her yerde risk var” dedi. Baki, belediyelerin denetimleri çok iyi yapması gerektiğine dikkat çekerek ilgili kurum ve kuruluşları uyardı

ADANA- Jeofizik Mühendisleri Odası Başkanı Melih Baki, geçen gün Erzin’de yaşanan 4.4’lük depremin ardından EGEMEN’e ilginç açıklamalarda bulundu.  Depremin Adana’da da hissedildiğini anlatan Baki, bu sırada kendilerine 25 bin civarında telefon geldiğini hatırlattı. Depremin hissedilmesinde yüzeye çok yakın (2,7 km. derinlikte) yaşanmasının etkisi olduğunu bildirdi.

YERALTI YAPI HARİTALARI ÇIKARILMALI

Adana’nın yapısıyla ilgili bilgi verebilir misiniz, fayların durumu nedir?

“Çukurova havzası, büyük bir çöküntü havzasıdır. Bu çöküntü havzasını oluşturan tektonik çatıyı oluşturan faylarla depreme neden olan kırık ilerlemenin gözlendiği faylardır.  Çukurova havzası büyük bir çukurken nehir yatakları, dere yatakları, sel suları alüvyonlu topraklarla bu yeri şekillendirmiş. Adana’nın yerleşim yeri, alüvyonlu topraklar üzerine kurulu. Ancak buna rağmen belediyeler Adana’nın yeraltı yapı haritasını çıkarma gereği duymadı. Aslında en önemli konulardan biri; Adana’nın yeraltı yapı haritasının çıkarılması ve ona göre imar planlarının düzenlenmesidir. İmar planları buna göre yapılmalı, yönetmelikler tavizsiz uygulanmalı. Türkiye’nin en önemli kurumları Adana havzasındaki tektonik çatıyı oluşturan fay zonlarının durumunu gözler önüne seren bir harita hazırladı. Bu Adana’nın deprem durumunu anlatıyor. Hareket edecek fayların durumu gösteriliyor. 1998’de kırılan faylar bütün bu faylar aktif ve hareket halinde. Adana’nın yeraltı yapısını görmek istiyorsa belediyeler bunu mutlaka göz önünü alıp yeraltı yapı haritalarını bir an önce çıkarmalı, bu halkı, bu kenti düşünüyorlarsa bunu yapmak zorundalar.”

KUYULAR KAPANDI SULAR YÜKSELDİ

Özellikle Adana için yeraltı su seviyesinin çok arttığı yönünde uyarılarınız var bunu neden dile getiriyorsunuz?

“Çatalan İçme Suyu Projesi öncesine kadar Adana’nın tüm içme, kullanma suları, kuyulardan karşılanıyordu. Günde 2,5 -3 milyon metreküp su alınıp kullanılıyordu.  O zaman yaptığımız ölçümlerde Adana’nın yeraltı su seviyesinin derinliği 7 ile 11 metre arasındaydı. Tüm çok katlı, bodrumlu apartmanlar buna göre yapılmıştı. Çatalan İçme  Suyu Projesi’nin devreye girerek, kuyuların kapatılmasıyla birlikte (biz o zaman belediyelerle ilgili kurumlara bir rapor sunduk) yeraltı su seviyesi doğal haline geldi, yükseldi. O gün bu durumda olan apartmanların envanterinin çıkarılmasında fayda var dedik fakat kimse ciddiye almadı. Kuyular kapatıldıktan sonra Beyazevler, Turgut Özal, Kenan Evren ve Süleyman Demirel Bulvarı’ndan aşağıya inildiğinde özellikle birinci kanalın aşağı kısımlarında yeraltı suları doğal seviyesine indi.  Fakat bir hata daha yapılmıştı. O zaman da itiraz etmiştik. Adana’da regülatör köprü yapılırken, bu bir hatadır demiştik. Seyhan nehri üzerinde, yeraltı durumu araştırılmadan yapılan regülatör köprü de su seviyesini 1.7 metre daha fazla yükseltti. Adana’da Çatalan’ın hayata geçirilmesi bir dönüm noktasıdır.”

BODRUM KATLARI SU DOLU APARTMANLAR VAR

“Bugün çok katlı bodrumlu apartmanlar ve turistik yapılar da dahil hepsinin bodrum katları sularla dolu. Bu sular gittikçe daha yükseliyor. Meclis üyelerinden bazılarının oturdukları apartmanların bodrumlarını görünce şaşırdık, bodrumlar su dolu vaziyette.  Apartman sakinleri şöyle bir yanlışın içine de girmiş. Motopompla suyu çekiyorlar, önlemsiz gelişigüzel. Bu şekilde kumu çekerek temeli boşaltıyorlar. Kocavezir İş merkezi yapılırken raporunu vermiştik. Su seviyesi yükselecek demiştik. Orada da suyu boşaltıyorlar, her yerde risk var. Bir deprem anında, zemin eski zemin değil. Su kimyasal açıdan en eritici gücü yüksek bir nesne. Bodrumu sular içinde kalanların sayısı Adana’da 6 yıl öncesine 98’i buluyordu. Daha önce yapılan araştırmalarda bu sayının çok çok üzerinde olduğu gözler önüne seriliyor.  Bugün Adana’nın su seviyesi 3-4 metre civarında, bazı yerlerde 2 metre. İnşaatlar devam ederken özellikle taban yerlerini betonluyorlar. Yarın inşaat yapıldığı zaman oturmaları var, çoğu yerde su dolu.  Bu durum çok tehlikeli, kamuoyu ile belediye meclislerine bu konuda bilgi vermiştik.”

ZEMİNE YAKIN SALLADI

Erzin’de bir deprem yaşandığı geçen gün bunu değerlendirebilir misiniz? Adana açısından bunu değerlendirir misiniz? 

“Deprem, pazar günü, saat 00.26’da Erzin ve Toprakkale arasında 4,4 büyüklüğünde yaşandı. Bu deprem Adana’da da hissedildi. Bize gelen telefon sayısı 20-25 bini buldu. Nedeni de şu. Deprem yüzeye çok yakın oldu, 2,7 kilometre aşağıda. Çok yüzeye yakın olunca enerji boşaltım yönü Adana, Osmaniye Ceyhan tarafına geldi. Dolasıyla sert zeminde bulunan evlerde apartmanlarda bu çok hissedildi. 4.4’lük bir deprem uzunluk açısından küçük fayları kırar, büyük fayları kırmaz. Afrika kıtası bundan 2,5 3 yıl öncesine kadar yılda 2,5- 3 cm bize gelirken şimdi 6 cm. hıza yükseldi. Toros dağ kuşakları ile Amanoslar dahil yılda 6 cm. yükselmektedir.”

BELEDİYELERDE DENETİM MEKANİZMASI YOK!

“Deprem en büyük hasarı alüvyonlu, suyu fazla ve gevşek zemindeki binalara verir, yıkıcı olur, yıkım da fazla olur. Hükümetin çıkardığı planlı alanlar imar yönetmeliğine uymalı ve denetmeler yapılmalı. Ancak hiçbir belediyede denetim mekanizması yok. Daha önce odalar kısmen yapıyor olsa bile torba yasayla odaların denetimi kaldırıldı şimdi her şey ortada. Nasıl yapılıyor, kim yapıyor, nasıl denetleniyor hiçbir bilgi yok.” (EGEMEN)