Gürer: “Esnafımızın işi daraldı”

Gürer: “Esnaf, kira ödemekte zorlanıyor”

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Esnaf Kefalet Kooperatifi’nden esnaflar tarafından kullanılan kredilerin kullanmış oldukları günün faiz oranının tekrar güncellenerek artışa gidilmesine tepki gösterdi.

Esnafların sorunlarının arttığına işaret eden Gürer, “Sosyal güvenlik prim gün sayısının düşürülmesi, perakende yasasının güncellenmesi, Bağ-Kur’lulara geriye dönük borçlanma hakkı tanınması gibi sorunlar çözüm bekliyor” dedi.

KULLANILAN KREDİLERİN FAİZLERİ ARTIŞINA TEPKİ GÖSTERDİ

Esnaflar tarafında geçen yıl kullanılan kredilerin faizlerinde güncelleme yapılarak artışa gidildiğini belirten Ömer Fethi Gürer, “Esnaf Kefalet Kooperatifi’nin geçtiğimiz yıl (2023) verdiği kredilerle ilgili faiz oranlarının değiştirilmesi esnaflarda şok etkisi yarattı. Esnaflarımız, bankalardaki fişlemeler, Sosyal Güvenlik Kurumu ve vergi taksitlerini ödeyemedikleri primler, banka yoluyla e-haciz gibi sorunlarla boğuşuyor. Bunlar yetmezmiş gibi, kiralardaki artış, düşen iş hacmi, sattığı ürünü aynı fiyatla yerine koyamama ve siftahsız iş yeri kapatma gibi sorunlarla da uğraşıyor. Bu bağlamda, esnaflarımızın çoğu, geçmişe göre işlerinin daraldığını, gelir-gider dengelerinin bozulduğunu ve raftaki ürünü sınırlı sayıda rafa koymaya başladıklarını ifade ediyorlar. Esnaflarımız, kamu ve özel bankalardan aldıkları kredi miktarının artırılmasını ve bunların düşük faizle verilmesini talep ediyorlar. Ancak, şu anda uygulamaya geçirilen yeni süreçte esnaflar beklemedikleri bir durumla karşılaştılar. Geçtiğimiz yıl esnaf kefalet kooperatifinden almış oldukları kredilerin faizleri değiştirildi. Yani, bir yıl önce kredi talep ettiklerinde %7,5 ile aldıkları kredinin faiz oranı %17'ye, %8,5 ile aldıkları faiz oranı %18'e, %9,5 ile aldıkları faiz oranı %21'e, %12,5 ile aldıkları faiz oranı %15'e, %17,5 ile aldıkları faiz oranı %25'e ve %20 ile aldıkları faiz oranı %26'ya çıkarıldı. Bu durumu kendilerine gönderilen mesajlarla öğrendiler.” Şeklinde konuştu.

ESNAF ŞOKTA

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Esnafımız diyor ki, ‘30 yıllık esnafım, ben böyle bir şey görmedim. Çünkü bir yıl önce gittiğimde bana kredi almamı tavsiye edenler, daha sonra o kredinin faizini artırıyorlar. Ben bunu nasıl karşılayacağım?’ Çünkü ekonomik kriz özellikle küçük işletmeleri çok ciddi anlamda sıkıntıya soktu. Kapanmalar altı ay sonra görünür hale geliyor. Bu yüzden bugün kapanan iş yerlerinin sayısı altı ay sonra açığa çıkıyor. Bu kriz böyle devam ettiği sürece, küçük esnafın ayakta kalma olanağı ortadan kalkıyor. Siyasi iktidardan talepleri olan perakende yasasının güncellenmesi bugüne kadar gerçekleşmedi. Zincir marketler ve alışveriş merkezleri karşısında haksız rekabet koşulları altında mağdur ediliyorlar. Bugün artık zincir marketler köylere kadar market açıyorlar. Bu marketlerin çalışma saatleri ve toplu ürün aldıkları için fiyatlandırmaları yerel esnafa göre daha farklı olduğu için, yerel esnafın bunlarla rekabet edebilme şansı yok. AVM'ler ve zincir marketlere düzenleme getirilmediği sürece, küçük esnafın tükenmesi devam edecek.” diye konuştu.

BAĞ-KUR PRİM GÜN SAYISI 9000’DEN 7200’E İNDİRİLSİN

Esnafın prim gün sayısının indirilmesi gerektiğini ve bu konuda TBMM Başkanlığına kanun teklifleri sunduğunu belirten CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Esnafın beklentisi Bağ-Kur priminin 9.000 günden 7.200 güne çekilmesidir. Yerel seçimlerden önce sayın Cumhurbaşkanı da bu konuda açıklama yapmıştı. Cumhuriyet Halk Partisi'nin bu yönde verdiği kanun teklifleri ve öneriler ışığında, kendileri de kamuoyu önünde esnafların prim gün sayısının 9.000'den 7.200 güne çekilmesini istiyorlar. Bu konuda bizler de kanun teklifleri verdik ve mecliste gündeme getiriyoruz. Bu düzenleme yapılmalı.” dedi.

ÇIRAK VE STAJYERLERİN İŞE BAŞLADIKLARIN GÜN EMEKLİLİĞE ESAS SİGORTALARI BAŞLASIN

CHP’li vekil Gürer, “Esnafların iş yaşamına başlamaları genellikle çıraklıkla gerçekleştiği için, staj ve çırak mağduru olarak tanımlananlar, işe başladıkları gün emekliliğe esas olan sigortanın başlamaması nedeniyle mağduriyet yaşamaktadır. Çırak ve stajyerlerin işe başladığı gün yaşlılık sigortası başlamalı ve geriye dönük bu haklar staj ve çırak olarak esnaflığa başlayanlara ve çalışma yaşamı içinde olanlara da tanınmalıdır. Bağ-Kur'lular geriye dönük borçlanma taleplerini gündeme getiren kanun tekliflerine de destek verdik. Bu konuda bir kez daha yineliyorum: Bağ-Kur'lu esnaf ve sanatkarlara geriye dönük borçlanma hakkı tanınmalıdır.” dedi.

İŞYERİ KİRALARI YÜKSELDİ

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “İş yerlerinde kira artışları bazı bölgelerde anormal derecede yükselmiştir. Kira ödemekte de esnaf sorun yaşamaktadır. Hatta ilçelere kadar kira artışları nedeniyle esnaflar iş yerlerini tasfiye etmek durumunda kalmaktadır.” şeklinde konuştu.

KİRA STOPAJLARI DÜKKAN SAHİBİ TARAFINDAN ÖDENMELİ

Kira stopajları dükkân sahibi tarafından ödenmesi, kiracının ödeme yapmaması gerektiğini belirten CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Esnafların içine düşürüldüğü durum gerçekten içler acısı. Siftah yapmadan iş yerini kapattığını anlatan esnaflarla karşılaşıyoruz. Farklı meslek dallarında oluşan sorunlar, özellikle yereldeki el sanatları dediğimiz küçük işletmelerde, ustalar eliyle üretimi de ortadan kaldırma noktasına gelmiştir. Maliyetlerin artışı, talebin düşmesi, alım gücü azalanların esnafa uğramasının sınırlı olması sorunların katlanmasına neden oluyor. Eğer çiftçinin, emeklinin, memurun parası varsa, o zaman esnafın işinde bir açılma gerçekleşir. Bugün emekli maaşı bir kurban fiyatının altında kalmışsa, işçinin, çiftçinin geliri daraldıysa, esnafın da bundan etkilenmemesi mümkün değil. Bu bir döngüdür; bu döngüde esnaf, piyasada para dolaşımı daraldıkça daha da sorunlu ve sıkıntılı hale gelecektir.” diye konuştu.

FAİZ ARTIŞLARI GERİ ALINSIN

Esnafların, Esnaf Kredi Kooperatiflerinden aldıkları kredilere uygulanan ve yüzde 10’u bulan faiz artışları bir an önce geriye çekilmesi gerektiğini belirten Gürer, “Adıkları yani o parayı talep ettikleri zamandaki faiz üzerinden ödemelerinin gerçekleşmesi sağlanmalıdır. Ülkemizde bilindiği gibi, sözleşmeler genelde imzalatılırken çok sayıda kişi bunu okumaz. Bu nedenle, krediyi aldığı süreçte sözleşmelerde ne yazılı olduğuna bakmaz, alacağı paraya bakar. Ancak o sözleşmede, bu tür artışlara yol açan maddelerin yer aldığını, sorun ortaya çıktığında fark eder. Ayrıca, piyasa faizi dediğimiz, Esnaf Kefalet Kooperatifi dışında esnafın kullandığı faiz de faiz artışlarından doğrudan etkilenmektedir. Yüksek faiz uygulaması, esnaf için krediye erişimi sorunlu kıldığı gibi, satışların daralmasından dolayı oluşan mağduriyetleri de artırmaktadır.” dedi.

KAPANAN ESNAF SAYISI ARTABİLİR

Yaşanan bu sıkıntılı süreçte esnaflar için yeni düzenlemeler sağlanmadığı takdirde, çok sayıda iş yerinin kapanmasının, borcunu ödeyemeyen esnafın iflas etmesinin ve sıkıntılarının artmasıyla sektörden ve işten uzaklaşmasının olası olduğunu belirten CHP’li vekil Ömer Fethi Gürer, “Çek ve senetle borçlanmalarla ilgili cezaevine girişler, bir sınırlama sağlanmış olsa da belli uygulamaların kendi içerisindeki esnekliğinden kaynaklanan cezaevine girişin kapısı hâlâ açıktır. Bu nedenle, çekten senetten cezaevine girenlerin sayısı da artma olasılığı yüksektir. Bir an önce iktidar, uygulamadaki kredi faizlerindeki artışı esnafın üzerine yüklemekten vazgeçmeli, perakende yasası çıkarılmalı ve prim gün sayıları düşürülerek emekliliğe ulaşmalarının yolu açılmalıdır.” şeklinde konuştu.