Türkiye’nin kamusal istihdam ve harcama politikalarına dair önemli bulgular içeren DİSK/Genel-İş Araştırma Dairesi raporu, Ocak 2025'te kamuoyuna sunuldu. Rapora göre, Türkiye’de kamu harcamaları, özellikle sosyal harcamalar açısından OECD ülkeleri arasında en düşük seviyelerde. OECD ülkelerinde Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’dan (GSYH) sosyal harcamalara ayrılan pay %21 iken, Türkiye’de bu oran yalnızca %15,6 düzeyinde kaldı.

EĞİTİME AYRILAN PAY YETERSİZ

GSYH’den kamusal hizmetlere ayrılan payın en düşük olduğu alan ise eğitim. Bu durum, eğitimde kamu hizmetlerinin geliştirilmesine yönelik ciddi bir finansman eksikliğine işaret ediyor. Raporda, özel sektörde istihdamın kamu sektörüne kıyasla yaklaşık 5 kat fazla olduğu belirtildi. Türkiye’de her 100 çalışandan yalnızca 16’sı kamu sektöründe istihdam ediliyor.

MEMUR VE İŞÇİ SAYISINDA ARTIŞ, DENGESİZ: BELEDİYELERDE ŞİRKET İŞÇİLİĞİ PATLAMASI

Son on yılda memur sayısında %22,9’luk bir artış yaşanırken, merkezi ve yerel idarelerde çalışan işçi sayısı %261,8 gibi çarpıcı bir oranla yükseldi. Bu artış, kamu sektöründe iş gücü dinamiklerinin hızla değiştiğini gösteriyor. Belediyelerdeki temel istihdam biçimi, sürekli işçilikten şirket işçiliğine kaydı. Rapora göre:Belediyelerde sürekli işçilik oranı %182 azalırken,Belediye şirket işçiliği %5274 oranında arttı.Bu veriler, belediyelerde taşeronlaşmanın ve esnek çalışma modellerinin ne denli yaygınlaştığını gözler önüne seriyor.

İŞÇİ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YETERSİZ: 1000'İN ÜZERİNDE İŞÇİ HAYATINI KAYBETTİ! 

Genel işler işkolunda sendikalaşma oranı %57,3, toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışan işçi oranı ise %85,5 olarak belirlendi. Bu, işçi haklarının korunmasında sendikaların rolünün kritik olduğuna işaret ediyor. Belediyelerde işçi sağlığı ve güvenliği önlemlerinin yetersiz olduğu tespit edildi. Son on yılda, genel işler işkolunda 1000’in üzerinde işçi hayatını kaybetti. Bu durum, iş güvenliği uygulamalarında ciddi eksiklikler olduğunu ortaya koyuyor.

KAMUDA İSTİHDAM VE SOSYAL POLİTİKALARDA KÖKLÜ REFORMLAR GEREKİYOR

DİSK/Genel-İş’in raporu, Türkiye’de kamu hizmetleri, istihdam politikaları ve işçi sağlığı konularında acil önlemler alınması gerektiğini gösteriyor. Kamusal harcamaların artırılması, belediyelerde taşeronlaşmanın azaltılması ve iş güvenliği önlemlerinin güçlendirilmesi, Türkiye’nin sosyal politikalar açısından daha adil bir yapıya kavuşması için elzem görünüyor.