“Kış lastiği lüks değil bir zorunluluktur”

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Ümit Galip Uncu, bu yıl hayata geçirileceği açıklanan yeni uygulama ile kış lastiği kullanım zorunluluğu tarihinin öne çekilerek 15 Kasım’a alındığını anımsattı. Uncu, “Tüm araç kullanıcılarının can ve mal güvenliği açısından araç bakımlarını düzenli yaptırmaları ve trafik kurallarına, yol işaret ve işaretçilerine uymaları önem arz etmektedir” dedi.

“Kış lastiği hayat kurtarır” diyen MMO Adana Şube Başkanı Ümit Galip Uncu, yazılı açıklamasında uyarı ve önerileri şöyle sıraladı:
“KIŞ LASTİĞİ LÜKS DEĞİL BİR ZORUNLULUK”
“Tüm araç kullanıcılarının kış lastiğini bir lüks olarak değil, soğuk havalarda bir zorunluluk olarak görmesi gerekmektedir. Aracın diğer özellik teknik donanımları (4x4, ABS,ESP vb.) yüksek olsa bile, soğuk havada yaz lastiği kullanmak can ve mal güvenliğini riske atmaktır. Soğuk havalarda lastik seçimi, sadece bir konfor meselesi değil, can ve mal güvenliği meselesidir. +7°C'nin altındaki sıcaklıklarda yaz lastikleri sertleşerek kayganlıkları artar. Kış lastikleri ise özel silika karışımı sayesinde esnekliğini korur ve fren mesafesini %40'a varan oranda kısaltır. Bu, buzda, karda ve soğuk asfaltta can ve mal güvenliğini artıran hayati bir farktır.
50 km/s hızla karlı yolda giderken, kış lastiği 35 metre sonra durabilirken, yaz lastiği ancak 43 metre sonra ancak durabilmektedir. Aradaki 8 metrelik fark can ve mal kayıplarına sebep olabilir. Buz üzerinde ise bu fark daha da dramatiktir. 30 km/s hızda kış lastiği 57 metrede dururken, yaz lastiği 68 metre sonra ancak durabilmektedir.
Doğru kış lastiği kullanımı için kritik kurallar: Gerçek bir kış lastiği için üzerinde "3PMSF" (Üç Zirveli Dağ Kar Tanesi) logosu bulunmalıdır. "M+S" yazısı tek başına yeterli değildir. Lastikler mutlaka dört tekerleğe de takılmalıdır. Sadece çekişin olduğu tekerleklere takmak, aracın dengesini bozarak savrulma riskini artırır. Dört lastikte (yaz/kış) aynı marka/model olmalıdır. Dört yıldan eski lastik kullanılmamalı ve profil derinliği 4 mm'nin altında olmamalıdır. Kış lastiği "risk yönetimi" gereği takılmalı, kar zincirini de "kriz yönetimi" gereği bagajda bulundurulmalıdır. “
“KIŞ LASTİĞİ KAZA OLMADAN ÖNLEM ALMAK ANLAMINA GELİR”
Kış lastiğinin kaza olmadan önlem almak anlamına geldiğini, kar zincirinin ise kış lastiğinin yetmediği yerde kış lastiği üzerine takılan acil durum çözümü olduğunu ifade etti ve bu konuda yetkililere çağrısını şöyle dile getirdi:
“Mevcut mevzuattaki "Araçların kış lastiği donanımı denetlenmez" maddesi derhal kaldırılmalı, tüm karayollarında etkin denetim mekanizması kurulmalıdır. Bu madde, kural ihlallerini özendirmekte ve kamuoyunda devletin bu konuyu ciddiye almadığı algısı yaratmaktadır. Toplumumuzda "Soğuk Hava Lastiği" bilinci yaygınlaştırılmalı, sürücü kurslarından okullara, belediyelerden lastik bayiliklerine kadar herkes bu bilinçlendirme sürecine dahil olmalıdır.
Kış lastiği maliyeti birçok aile için ciddi bir yüktür. KDV indirimi, düşük faizli kredi seçenekleri ve trafik sigortasında indirim gibi teşvik mekanizmaları hayata geçirilmelidir. Güvenlik bir lüks değil, temel haktır. Motosiklet kullanıcıları trafikteki en savunmasız gruplardan biridir ve kazalardaki ölüm oranları %25'lere ulaşmıştır. Almanya, Avusturya, Fransa gibi ülkelerde olduğu gibi motosikletler de kış lastiği zorunluluğu kapsamına alınmalı, Trafik Kanunu'ndaki "yolcu ve yük taşıyan araçlar" ifadesi "otomobil, motosiklet ve her türlü ticari araç" olarak değiştirilmelidir.
ARAÇ KULLANICILARI KIŞ ÖNCESİ BAKIM YAPTIRMALI
Tüm bunlarla beraber araç kullanıcılarını kış öncesi bakımlarını yaptırmaya ve mevsim koşullarına uygun lastik kullanmaya davet ediyoruz. Yetkililer ise denetim, eğitim, teşvik ve yasa değişikliği konularında acilen harekete geçmelidir. Can mal ve güvenliği ekonomik kaygılardan veya bürokratik engellerden daha önemlidir. Harekete geçmek için daha fazla can kaybı yaşanmasını beklenemez.
8 Şubat 2017’de KHK ile 2918 sayılı Trafik Kanununa eklenen “65/AKış Lastiği” maddesi özel otomobilleri devre dışı bırakarak sadece yolcu ve eşya taşıyan ticari araçlara kış lastiği zorunluluğu getirirken, 1 Nisan 2017 tarihli yönetmelik de yük taşımalarına karşın TIR römorklarını devre dışı bırakmıştır. TBMM’de bekleyen Trafik Kanunu değişikliği taslağında 65/A maddesinde değişiklik yapılmalı; özel otomobil, römork ve öncelikle ticari motosikletlere "3PMSF" logolu gerçek kış lastiği zorunluluğu getirilmelidir. Ancak bu şekilde ölümlü kazalar önlenebilecektir. Bu zorunlu değişiklikler yapılmadan 4 Ekim 2025 tarihli Resmî Gazetede yayınlandığı gibi sadece kullanım süresini bir ay öne çekmek kış lastiği uygulamasından beklenen etkiyi yapmayacaktır.”