2023-2024 Eğitim ve Öğretim Yılı’nın son aylarını yaşadığımız bugünlerde ülkemizdeki eğitim ve öğretimin geleceği hakkında bazı önerilerimiz ve taleplerimiz olacaktır. Ülkenin kalkınması için sanayileşmenin gelişmesi çok büyük önem taşımaktadır. Burada sanayicinin nitelikli işgücü ihtiyacının karşılanması en önemli sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Geçtiğimiz yıllarda kaybettiğimiz Sayın Mustafa Koç un dediği gibi meslek lisesi memleket meselesi olarak karşımıza çıkmaktadır. “Meslek Lisesi Memleket Meselesi”, Türkiye'nin kalkınması, AB'ye uyum sürecimizin kolaylaşması ve sanayimizin gelişmesi için mesleki eğitimin ve yetkin iş gücünün önemini vurgulayan bir proje olarak geliştirilmiştir. Mesleki ve teknik lise denilince akla ilk gelen erkek öğrenciler oluyor. Bunun nedeni ise tesisat tamirciliği, kaynakçılık, marangozluk gibi alanların 'erkek işi' olarak görülmesi. Oysa son yıllarda mesleki ve teknik liselerde kız öğrenci sayısı giderek artıyor. Mezun öğrenciler iki şekilde üniversiteye yerleşebilir. Meslek Lisesi mezunu öğrenci LYS girmeden alanı ile ilgili meslek yüksek okullarını tercih edebilir. İki yıl öğrenimini tamamladıktan sonra dikey geçiş yaparak 4 yıllık lisans eğitimini tamamlar ve sınavsız 4 yıllık lisans mezunu olur. Meslek lisesi öğrencisinin ilk yıldan itibaren yürürlükteki asgari ücretin % 30’ u olarak hesaplanır. Meslek lisesinde staj süresi her yıl olduğu için son sınıf öğrencisinin hem mesleki yeterliliği hem de staj ücreti ilk yıl staj yapan öğrenci ile aynı olmaz. Son sınıf meslek lisesi öğrencisinin alacağı staj ücreti yürürlükteki asgari ücretin % 50’ si olarak hesaplanır. Ödenen bu ücretlerin tamamı devlet tarafından karşılanmaktadır. Ülkemizde meslek lisesini tercih edenler genellikle gelir düzeyi düşük ailelerin çocuklarından oluşmaktadır. Meslek Lisesini tercih eden genç, gelir düzeyi düşük olan ailesine daha fazla yük olmamak adına kendi ihtiyaçlarını karşılayacak küçük bir tutarda da olsa, aile bütçesine katkı sağlamak için, bu tip bir çalışmayı hem istiyor hem de aileler çocuklarını bunun için teşvik ediyorlar. Böylece yoksul gençler Meslek Liselerini tercih ediyorlar. En azından bu liselerden mezun olduktan sonra iş bulma olanakları daha fazla ve kolay oluyor. Ağır bir ekonomik kriz yaşadığımız bu günlerde ülkemizde gençlere parlak bir gelecek sağlayacak istihdama yönlendirmenin çok önemli olduğunu söylemeye gerek yoktur. Bunun için gerekli altyapıyı sağlamak ve yapısal reformları yapmak gerekiyor. Birinci önceliğimiz genç öğrencilerin mesleki teknik eğitim olmaları ve nitelikli iş gücü haline getirilmeleri temin edilmelidir. Nitelikli ve teknik donanıma sahip iş gücünü oluşturan genç öğrenciler böylelikle hayal ettikleri sektörlerde özellikle de sanayi, teknoloji, bilişim, yazılım ve hizmet sektörleri gibi birçok farklı alanlarda çalışma olanağına sahip olabilirler. Meslek liselerin veya üniversitelerin iki yıllık teknik bölümlerinin neden önemli olduğunu şöyle açıklayabiliriz. Farklı sektörlerdeki şirketler ile alanlarında eğitim veren meslek liseleri arasında eşleştirme sağlanarak, bir yandan gençlerin istihdam edilebilirliğinin artırılması, diğer yandan da işletmelerin ihtiyaç duyduğu nitelikli insan kaynağının yetiştirilmesine katkıda bulunulması çok doğru bir modeldir. Fakat iyi planlanması ve sıkı bir işbirliğiyle amaca ulaşılabilir. İstihdam sağlayıcıyla eğitim kurumu arasında yaşanacak herhangi bir uyumsuzluk sonucunda işler yürümez ve kopma noktasına gelebilir. Sonunda da olan yine genç öğrencilere olur. Meslek Liselerinin faydalı taraflarının yanında eksikliklerinin varlığı inkar edilemez bir gerçektir. Bazı eksiklikleri aşağıdaki gibi açıklayalım ve en kısa zamanda düzeltilmesini temenni edelim. Eğitimin sorunlarla dolu bir yüzüdür Meslek Liseleri : Eğitim sadece notlar ve sayılar değildir. Bunun ötesinde geleceğe yön vermekle de ilgilidir. Geleneksel kalıplardan kurtularak ve mesleki eğitimin değerini anlayarak gençlerimizi daha parlak, daha mutlu geleceklere yönlendirmektir. Mesleki eğitim, öğrencilerin güçlü yönlerini erken tespit etmelerine olanak tanıyarak ve onları gerçek dünyadaki zorluklara karşı hazırlayarak eğitim ortamında yenilik yapma potansiyeline sahiptir. Herkesin meslek liselerine alındığı ve mezun edilerek diploma verildiği bir anlayışla değişim olmaz. Meslek Liseleri Bugünkü Yapısıyla Kaynak ve Zaman İsrafından Başka Bir İşe Yaramamaktadır. Mesleki eğitim, öğrencileri belirli bir ticaret veya meslekte bilgi, eğitim ve uygulamalı becerilerle donatmak iç in tasarlanmış beceriye dayalı bir proğram olmalıdır. Genellikle teknik veya kariyer eğitimi olarak adlandırılan bu eğitimin özü, salt teorik bilgiden ziyade uygulamaya dayalı eğitim sağlanmasında yatmaktadır. Sanayiciler ağırlıklı iş camiası önce Meslek Liselerindeki eğitimin niteliğinin artırılması konusunda isteklerde bulunmalıdırlar. Aksi takdirde dokuzu ikiye bölemeyen diplomalı topluluklardan hiçbir fayda göremezler. Meslek Lisesi Mezunlarından 4 Yıllık Örgün Eğitime Devam Edenlerin Sayısı Çok Düşüktür. Teknik Meslek Liseleri ve Ticaret Meslek Liseleri kişiyi iş piyasasına hazırlamalı. Buralardan mezun olanların mezun olduktan sonra bir işi kabul etmeye hazır oldukları anlamına gelir. Meslek okulları öğrencilere kendi teknik alanları dahilinde eğitim vermek için sektördeki işverenlerle de çalışmalıdırlar. Mezun olan kişi işe geçişe hazır olduğunda meslek okulu mezunlarının geçişleri sorunsuz olur. Bu da meslek liselerinin eğitim anlayışı ile sağlanabilir. Meslek okulları gerçek hayattan örnekler ve donanımlarla eğitim vermelidirler. Öğrenciler laboratuar çalışmaları ve deneyimler yaşamalıdırlar. Mesleki okul, öğrencileri gerçek dünyadaki durumlara hazırlayan uygulamalı eğitim sunmalıdır. Uygulamalı eğitimle öğrenci, giriş seviyesi mesleki kariyere ulaşmada bir adım önde olur. Aslında temel sorun ilk ve orta öğretimdeki yetersiz eğitimdir. Son Söz : Meslek Liseleri bir ülkenin kalkınması için çok önemlidir. Bu liseler ülke sanayisinin kalkınmasında temel taşları oluşturmaktadırlar. Türkiye Cumhuriyeti’ nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ ün dediği gibi “Her Fabrika Bir Kaledir” . Sorunları çözülmüş meslek liselerinin yetiştirdiği nitelikli işgücü ile ülkemizin kalkınmasına kat sağlaması dileğimizle.