Elektrikte yeni dönem 1 Ocak 2025’te başlıyor

MASS, işsizliği tetikler mi?

1 Ocak 2025’ten itibaren elektrik abonelerini ilgilendiren Milli Akıllı Sayaç Sistemi (MASS) devreye girecek. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından hazırlanan ve geçen yıl Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğe göre MASS, Türkiye genelindeki elektrik dağıtım sistemine bağlı sayaçların merkezi bir sistemle yönetilmesini sağlayan bir uygulama olarak göze çarpıyor.  Enerji tasarrufunda birçok kolaylık sağlayacağı belirtilen MASS’a geçiş yapmayan aboneler 10 bin lira para cezasıyla karşı karşıya kalabilecekler. Öte yandan yüksek enflasyon ve işsizliğin kol gezdiği ülkemizde, yeni sistemle sayaç okunmasına gerek kalmazken, enerji şirketlerinde çalışan endeks okuyucusu binlerce çalışanın işsiz kalacağı gündeme geldi. …………………………   Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), elektrik tüketimi belirli sınırın üzerinde olan aboneler için 1 Ocak 2025 itibarıyla Türkiye genelindeki tüm elektrik abonelerinin akıllı sayaç sistemine geçiş yapmasını zorunlu kıldı. Bu tarihe kadar geçiş yapmayan aboneler, 10 bin TL’ye kadar para cezası ile karşı karşıya kalacak. Geçtiğimiz yıl Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ doğrultusunda, ev ve işyerlerindeki sayaçlar değiştirilerek bunların Milli Akıllı Sayaç Sistemi (MASS) ile senkronize edilmesi hedefleniyor. İlgili bakanlıkların öncülüğünde, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ), Türkiye Elektrik İletim AŞ, Enerji Piyasaları İşletme AŞ ile Türkiye'deki 21 elektrik dağıtım şirketinin katılımıyla gerçekleştirilen projede, tüm sistem bileşenleri, haberleşme yapıları ve yazılımlar "yerlilik ve millilik" kriterleri esas alınarak tanımlanıyor. Akıllı elektrik sayaçları üzerinden, MASS oluşturulmuş ve Türkiye genelindeki elektrik dağıtım sistemine bağlı sayaçlar, bu sisteme bağlanmıştı. Uygulama sayesinde elektrik sayacı ve merkezi yazılım arasında kurulacak iki yönlü haberleşmeyle elektrik tüketim verileri doğrulanıp saklanabiliyor. MASS sistemi, modem, merkezi haberleşme yazılımı, haberleşme protokolü, veri yoğunlaştırıcı ve kullanıcı mobil uygulamasından oluşuyor. Elektrik dağıtım sistemine bağlı sayaçların MASS kapsamına dahil edilmesi, gerekli teçhizatın, altyapının ve akıllı sayaçların kurulumu, işletilmesi ve bakımı ile mevcut sayaçların akıllı sayaçlar ile değiştirilmesi, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişinin sorumluluğunda ancak uygulama hakkında az bilinen bir detay ortaya çıktı. Enerji Piyasaları İşletme A.Ş.’nin (EPİAŞ) akıllı sayaçların, geçmişe dönük verilerini de içerecek şekilde takip edilmesini sağlayacak mobil uygulamayı 1 Ekim 2024 tarihine kadar geliştirmesi karar altına alınmıştı. Elektrik dağıtım şirketlerinin de bu uygulama için gerekli olan verileri EPİAŞ’a sağlayacak altyapıyı 1 Ekim 2024 tarihine kadar oluşturmaları istendi. Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. de (TEDAŞ) 1 Ocak 2025 tarihine kadar Merkezi Haberleşme Yazılımı Teknik Şartnamesi’ni yayımlayacak. Dağıtım şirketleri de bu şartnameye uygun Merkezi Haberleşme Yazılımını 1 Nisan 2025 tarihine kadar kuracak ve 1 Ağustos 2025 tarihine kadar uzaktan okuma yapılabilen tüm sayaçların verilerinin bu yazılım ile entegrasyonunu sağlayacak.  SAYAÇ OKUMA TARİHE KARIŞACAK MASS, Türkiye genelindeki elektrik dağıtım sistemine bağlı sayaçların merkezi bir sistemle yönetilmesini sağlayan bir uygulama. Akıllı elektrik sayaçları üzerinden oluşturulan bu sistem, modem, merkezi haberleşme yazılımı, haberleşme protokolü, veri yoğunlaştırıcı ve kullanıcı mobil uygulamasından oluşmakta. Bu sayaçlar ve merkezi yazılım arasında kurulacak iki yönlü haberleşme sayesinde elektrik tüketim verileri doğrulanıp saklanabiliyor. Milli Akıllı Sayaç Sistemi (MASS) kapsamında Akıllı Sayaç Eko ve Akıllı Sayaç PRO olarak tanımlanan iki farklı sayaç tipi kullanılacak. Sistemle eski analog sayaçların yerini, dijital ve internete bağlı akıllı sayaçlar alacak. Böylelikle sayaçların okunması için sayaçlara fiziki olarak erişilmesine de gerek kalmayacak. Kısıtlı özelliklere sahip Akıllı Sayaç EKO kurulumlarının yaygınlaştırılmasında öncelik sırası şu şekilde olacak: - Yeni tesis edilen sayaçlar ile damga süresinin dolması nedeniyle değiştirilmesi gereken sayaçlar, - Her bir dağıtım transformatörü çıkışına tesis edilmesi gereken sayaçlar, - Arıza kaynaklı olarak değiştirilmesi gereken sayaçlar, - Kaçak elektrik kullanım şüphesiyle değiştirilen sayaçlar.   Çift yönlü veri transferini mümkün kılacak Akıllı Sayaç PRO özelliğine sahip olması gereken sayaçlar ise şu şekilde olacak:   - Lisanslı üretim tesislerinin tüketim birimlerinin dağıtım sisteminden çektiği elektrik enerjisini ölçen sayaçlar, Lisanslı üretim tesislerinin dağıtım sistemine verdiği elektrik enerjisini ölçen sayaçlar, - İki dağıtım sistemi arasındaki alışverişe esas elektrik enerjisini ölçen sayaçlar, - Depolamalı elektrik üretim tesisi bünyesindeki elektrik depolama ünitesi, üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesi ile müstakil elektrik depolama tesislerinden verilen ve çekilen elektrik enerjisini ölçen sayaçlar, - Önceki yıl tüketimi veya yıl içerisindeki tüketimi 10 MWh üzerinde olan kullanım yerlerine ilişkin mevcut sayaçlar, - Ayrı bir elektrik aboneliği olan ve en az bir DC 50 kW ve üzeri güçte şarj ünitesi bulunan şarj istasyonları ile tüketimi yıllık 10 MWh üzerinde olan şarj istasyonlarının elektrik tüketiminin ölçülmesi için kullanılacak sayaçlar. Bununla birlikte Kararın Geçici 3’üncü maddesinin 3’üncü fıkrasına göre elektrik üretim tesisleri ile yıllık tüketimi 10 Megavat-saat (MWh) üstünde olan tesislere geçiş döneminde Otomatik Sayaç Okuma Sistemiyle uyumlu sayaç ve modem tesis edilebilecek. ENDEKS OKUYUCULARI İŞSİZ Mİ KALACAK? Öte yandan yüksek enflasyon ve işsizliğin kol gezdiği ülkemizde, yeni sistemle sayaç okunmasına gerek kalmazken, enerji şirketlerinde çalışan endeks okuyucusu binlerce çalışanın işsiz kalacağı gündeme geldi. Teknoloji birçok alanda birey ve toplumsal yaşamı kolaylaştırırken, öbür taraftan da emek yoğunluk gerektiren birçok işkolunda çalışanların aleyhine gelişmelere yol açabiliyor. Milli Akıllı Sayaç Sistemi’nin de artık sayaçlara fiziki olarak erişime gerek bırakmadığı için, geçimini sayaç okuyarak sağlayan binlerce çalışanın işsiz kalmasını tetikleyebileceği ifade ediliyor.