Geniş tanımlı işsizlik yüzde 28’e yükseldi

DİSK-AR, Türkiye İstatistik Kurumu’nun işgücü araştırma sonuçlarını değerlendirirken, çalışabilir 66 milyon kişinin sadece 22,4 milyonunun kayıtlı ve tam zamanlı istihdamda bulunduğunu raporlaştırdı.

 DİSK-AR’ın “İşsizliğin ve İstihdamın Görünümü 2024, 4. Çeyrek” başlıklı raporuna göre ülkemizde 2024 4. çeyreğinde resmi istihdam oranını yüzde 49,6 iken kayıtlı ve tam zamanlı istihdam (KATİ) oranını yüzde 34,0 olarak açıkladı. Rapora göre, geniş tanımlı işsizlik ile dar tanımlı (resmi) işsizlik arasındaki fark açılmaya devam ediyor. 2024 4. çeyreğinde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 28. 4. çeyrekte geniş tanımlı işsiz sayısı 11 milyon 382 bine ulaştı. Her 5 kadından yalnızca 1’i kayıtlı ve tam zamanlı istihdamda. Geniş tanımlı genç kadın işsizliği yüzde 46,7. DİSK’in resmi internet sitesinde yayınlanan DİSK-AR raporunda özetle şunlara yer verildi: “Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 4. çeyrek (ekim kasım, aralık) dönemine ait Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçları dün yayımlandı. Bilindiği gibi TÜİK, Mart 2021’den beri aylık ve üç aylık verileri ayrı ayrı açıklıyor. Aylık veriler daha sınırlı iken üç aylık veriler daha geniş bir kapsama sahiptir. Öte yandan, çeyreklik verilerin üç ayı kapsıyor olması sebebiyle, çeyreklik yayımlanan işsizlik ve istihdam verileri, aylık verilerden farklılıklar göstermektedir. Üç aylık veriler aylık verileri geriden takip etmektedir. TÜİK, mevsim etkisinden arındırılmış istihdamın 2023 yılı 4. çeyrek ile 2024 yılı 4. Çeyrek arasındaki bir yıllık dönemde 141 bin kişi artarak 32 milyon 755 bin olduğunu açıkladı. 2023 yılı 4. çeyreğinde 32 milyon 614 bin olarak açıklanan mevsim etkisinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısı 2024 yılı 4. çeyreğinde 32 milyon 755 bin olarak hesaplandı. 2024 4. çeyreğinde mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı ise yüzde 49,6 olarak gerçekleşti. Ancak TÜİK’in resmi istihdam verileri de tıpkı dar tanımlı işsizlik verileri gibi işgücü piyasasına ilişkin gerçeğin sadece sınırlı bir kısmını gösteriyor. İstihdam verileri tek başına istihdamın niteliği konusunda bilgi vermiyor. Bu nedenle alternatif işsizlik hesaplamaları yanında alternatif istihdam hesaplamalarına da ihtiyaç vardır. DİSK-AR, TÜİK’in dar tanımlı işsizlik hesaplamasının yetersizliği nedeniyle 2010 yılından bu yana alternatif geniş tanımlı işsizlik hesaplaması yapıyor.  İşsizlik ve istihdam verileri bir bütün oluşturuyor. Sadece işsizliğe bakmak işgücü piyasalarından yaşanan gelişmeleri tam olarak anlamaya yetmiyor. Bilindiği gibi TÜİK düzenli olarak istihdam sayısını ve oranlarını açıklıyor. Ancak açıklanan istihdam oranlarının istihdamın niteliğine ilişkin yeterli bilgi vermekten oldukça uzaktır. Bu sebeple DİSK-AR istihdamın niteliğine göre bir ayrıma giderek yeni bir istihdam verisi hesaplamaya başladı. DİSK-AR’ın yeni hesaplamaya başladığı istihdam verisinin adı: Kayıtlı ve Tam Zamanlı İstihdam (KATİ). KATİ tüm istihdamı değil kayıtlı ve tam zamanlı olarak çalışanların oranını ortaya koymaktadır. KATİ istihdamın ne kadarının sigortalı ve tam zamanlı çalıştığını ortaya koymayı amaçlıyor. Böylece kayıtsız istihdam ile kısmi ve eksik istihdam dışında kalan tam zamanlı ve sigortalı olarak çalışanların sayısı ve oranı ortaya çıkıyor. KATİ oranı kayıtlı tam zamanlı istihdamın 15+ yaş kurumsal olmayan nüfusa bölünmesiyle hesaplanıyor. TÜİ[K’in resmi istihdam oranı 2024 4. çeyrekte yüzde 49,6 olarak açıklanırken, DİSK-AR tarafından TU`I[K verilerinden hareketle hesaplanan Kayıtlı Tam Zamanlı İstihdam (KATİ) oranı yüzde 34,0 olarak gerçekleşti. Kadınlarda resmi istihdam oranı yüzde 32,5 iken KATİ oranı yüzde 19,7 ve erkeklerde resmi istihdam oranı yüzde 67,0 olarak açıklanmışken KATİ oranı yüzde 48,6 olarak hesaplandı. Böylece KATİ oranı resmi istihdam oranından genelde 15,6 puan, kadınlarda 12,8 ve erkeklerde ise 18,4 puan düşük olarak gerçekleşti. DİSK-AR tarafından yapılan KATİ hesaplamasıyla çalışma çağındaki (15+ yaş) 66 milyon kişinin sadece 22,4 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdam (KATİ) kapsamında çalıştığı ortaya çıktı. Çalışma çağındaki 33,3 milyon kadının sadece 6,5 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istidamda (KATİ), çalışma çağındaki 32,7 milyon erkeğin ise 15,9 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdamda yer alıyor. Bu durum nispeten nitelikli istihdamın düşüklüğünü ortaya koyuyor. GENİŞ TANIMLI İŞSİZLİK İLE DAR TANIMLI İŞSİZLİK ARASINDAKİ MAKAS HIZLA AÇILIYOR! TÜİK’e göre mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı bir önceki çeyreğe göre, 23 bin kişi azalarak 2024 4. çeyrekte 3 milyon 80 bin olarak gerçekleşti. DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı ise 2024 4. çeyrekte 11 milyon 382 bin olarak hesaplandı. 2024 4. çeyrekte dar ve geniş tanımlı işsiz sayıları arasındaki fark 8 milyon 302 bin kişi oldu. TÜİK tarafından 2024 4. çeyrekte yüzde 8,6 olarak açıklanan mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı 0,1 puan azalış ile bir önceki çeyrek ile benzer seyirdeyken, mevsim etkisinden arındırılmış âtıl işgücü (geniş tanımlı işsizlik) oranı ise 2024 yılı 4. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 1,4 puan artışla yüzde 28,0 olarak açıklandı.  Dar ve geniş tanımlı işsizlik oranları arasındaki fark 19,4 puan oldu.  TÜİK’in 2024 4. çeyrek üç aylık verilerine göre hem dar hem geniş tanımlı işsizliğin cinsiyete göre dağılımına bakıldığında kadınlarda işsizliğin çok daha yüksek olduğu görülüyor. 2024 4. çeyreğinde dar tanımlı işsizlik erkeklerde yüzde 6,9 ve kadınlarda ise yüzde 11,8 olarak açıklandı. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) oranı ise erkeklerde yüzde 22,5 ve kadınlarda yüzde 37,3 olarak gerçekleşti. Böylece kadınlarda dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerden 4,9 ve geniş tanımlı işsizlik oranı ise 14,8 puan yüksek seyrediyor. TÜİK tarafından 2024 yılı 4. çeyrekte dar tanımlı kadın işsizliği 1 milyon 444 bin ve erkek işsizliği ise 1 milyon 636 bin olarak açıklandı. TÜİK verilerinden yararlanarak hesapladığımız geniş tanımlı işsiz sayısı ise kadınlarda 5 milyon 687 bin ve erkeklerde ise 5 milyon 670 bin olarak gerçekleşti. Kadın geniş tanımlı işsizliğinin dar tanımlı kadın işsizliğine göre yüksek olmasının en önemli sebebi kadınlar arasında zamana bağlı eksik istihdam edilenler ile ümitsizler, iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar ve iş arayıp işbaşı yapamayacak olanları içeren potansiyel işgücünün yüksekliğidir”