Girişimlerin yüzde 39,6'sı yenilik faaliyetinde bulundu

Türkiye İstatistik Kurumu, 2024 “Yenilik Araştırması” verilerini yayımladı. Araştırma sonuçlarına göre çalışan sayısı 10 ve daha fazla olan girişimlerin yüzde 39,6'sı, 2022-2024 yıllarını kapsayan üç yıllık dönemde yenilik faaliyetinde bulundu. Bir önceki referans dönemde (2020-2022) bu oran yüzde 39,8 olarak hesaplandı.

Çalışan sayısı 10-49 olan girişimlerin yüzde 36,6'sı, 50-249 çalışanı olan girişimlerin yüzde 49,6'sı, 250 ve daha fazla çalışanı olan girişimlerin ise yüzde 69,3'ü piyasaya yeni ya da önemli ölçüde iyileştirilmiş bir ürün (mal ya da hizmet) sunmaya veya iş süreci yeniliği uygulamaya yönelik çalışmalarda bulundu. Sanayi sektöründe yenilik faaliyetlerinde bulunan girişimlerin oranı yüzde 42,1 iken; hizmet sektöründe bu oran yüzde 36,9 oldu. Ürün yenilikçisi girişimlerin yüzde 85,1'i ürünlerini rakiplerinden önce pazara sundu Ürün yeniliği yapan girişimlerin oranı bir önceki referans dönemde (2020-2022) %19,8 iken bu oran 2022-2024 yıllarını kapsayan üç yıllık dönemde %23,6 olarak hesaplandı. Ürün yeniliği yapan girişimler arasından mal yeniliği yapanların oranı %80,3, hizmet yeniliği yapanların oranı ise %73,4 olarak hesaplandı. Yeni veya önemli ölçüde iyileştirilmiş ürünlerin pazardaki durumu ele alındığında, ürün yeniliklerinin %96,0'ının girişim için yeni olduğu, %85,1'inin ise girişimin faaliyet gösterdiği pazar için yeni olduğu gözlemlendi. Girişimler en fazla mal üretme veya hizmet sağlama yöntemlerinde yenilik uyguladı Girişimlerin %36,1'i temel işletmecilik fonksiyonları olarak da adlandırılan iş süreci yeniliğinde bulundu. Bir önceki araştırma sonuçlarında bu oran %35,0'dı. İş süreçlerinde en fazla yeniliğin uygulandığı alan, %77,2 ile mal üretme veya hizmet sağlama yöntemleri oldu. Bu kategoriyi %71,5 ile muhasebe veya diğer idari işlemler ve %69,7 ile bilgi işlem veya iletişim yöntemleri izledi. Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin yüzde 25,6'sı finansal destek aldı Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin %25,6'sı çeşitli kaynaklardan finansal destek aldı. Bu girişimlerden %48,9'u merkezi kamu kurum/kuruluşlarından, %10,9'u yerel veya bölgesel kamu kuruluşlarından, %7,9'u diğer AB kurumlarından ve %6,4'ü Avrupa Birliği (AB) Horizon 2020 Araştırma ve İnovasyon Programı'ndan aldığı finansal destekleri araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) veya diğer yenilik faaliyetlerinde kullandığını belirtti. Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin yüzde 40,4'ü iş birliği yaptı Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin %40,4'ü diğer girişim, kişi veya kuruluşlar ile iş birliği yaptı. Bu girişimlerin %79,7'si Ar-Ge veya diğer yenilik faaliyetlerinde iş birliği yaparken diğer rutin girişimcilik faaliyetlerinde iş birliği yapanların oranı %65,3 oldu. Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin %31,3'ü yurt içinde, %7,6'sı Avrupa ülkelerinde, %6,3'ü diğer ülkelerde Ar-Ge/yenilik faaliyetleri için iş birliğine gitti.     Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerde kalite odaklı stratejiler ekonomik performansta belirleyici oldu 2022-2024 döneminde yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin ekonomik performansını etkileyen stratejiler önem derecesi açısından incelendi. Girişimlerin %72,6'sı kaliteye, %72,1'i mevcut müşteri gruplarını memnun etmeye ve %64,2'si yeni müşteri gruplarına ulaşma stratejilerine çok önem verdi. Yenilik faaliyetinde bulunan her dört girişimden biri patent başvurusunda bulundu Yenilik faaliyetleri ile elde edilen rekabetçi avantajı etkin koruma yöntemlerinin de sorgulandığı araştırmada, yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin %48,3'ünün ticari marka tescili yaptırdığı tespit edildi. Bunu %26,4 ile patent başvurusu, %22,4 ile ticari sır kullanımı, %14,1 ile faydalı model başvurusu, %13,3 ile endüstriyel tasarım tescili ve %13,2 ile telif hakkı başvurusu izledi. Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin %60,7'si makine, ekipman veya yazılım satın aldı Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin %60,7'si makine, ekipman veya yazılım satın aldı. Bu girişimlerin %91,8'i daha önce kullanılan ile aynı veya geliştirilmiş teknolojiye dayalı makine, ekipman veya yazılıma yatırım yaparken, %53,1'i daha önce kullanılmayan yeni bir teknolojiye dayalı makine, ekipman veya yazılıma yatırım yaptı. Bir önceki referans dönemde (2020-2022) yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin %59,7'si makine ekipman yazılım satın aldı ve bu girişimlerin %92,0'ı daha önce kullanılan %52,4'ü yeni teknolojiye dayalı yatırım yaptı. Girişimin itibarını geliştirme çevresel yenilik yapmada en önemli faktör oldu Araştırma kapsamında girişimlerin çevresel fayda sağlayan yenilikleri uygulamaya koyup koymama durumları analiz edildi. Uygulamaya konan yenilikler girişim içinde sağlanan çevresel faydalar bakımından incelendiğinde yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin %58,8'i kullandıkları malzemeyi çevreyi daha az kirleten veya çevre için tehlikeli olmayanlar ile değiştirdi. Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin %56,9'u birim üretim başına toprak, gürültü, su veya hava kirliliğinin, %56,6'sı birim üretim başına su veya malzeme kullanımının, %55,9'u birim üretim başına enerji kullanımı veya toplam karbon ayak izinin azaltılmasını sağladı. Uygulamaya konan yenilikler nihai kullanıcı tarafından ürünlerin kullanımı süresince ortaya çıkan çevresel faydalar bakımından incelendiğinde, yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin %60,0'ı daha dayanıklı ürünler sayesinde ürün kullanım süresinin uzamasını, %57,4'ü hava su gürültü toprak kirliliğinin azaltılmasını sağladı. Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin %56,2'si kullanım sonrası ürünlerin geri dönüşümünün kolaylaştırılmasını, %55,2'si enerji kullanımı veya toplam karbon ayak izinin azaltılmasını ve %46,6'sı ise biyolojik çeşitliliğin korunmasını sağladı. Yenilik faaliyetinde bulunan ve çevresel fayda sağlayan yenilikleri uygulamaya koyan girişimlerin %91,7'si girişimin itibarını geliştirme, %90,1'i enerji, su ve malzemenin yüksek maliyeti, %89,6'sı mevcut çevresel düzenlemeler, %88,8'i mevcut çevresel vergiler, ücretler ve ödemeler nedeniyle çevresel fayda sağlayan yenilikleri uygulamaya koyma kararının önemli olduklarını belirtti.