“Görünmez katile” karşı dikkatli olun

Kış mevsiminin yaklaştığı şu günlerde, vatandaşların soba, kombi, şofben gibi cihazlar sonucu meydana gelen karbonmoniksit zehirlenmelerine karşı dikkatli olmaları uyarısında bulunuldu.

Adana İl Sağlık Müdürlüğü, “görünmez katil” olarak da anılan karbonmonoksit zehirlenmelerinde ilk belirtinin baş ağrısı olduğundan şofben, kombi, jeneratör, soba, mangal olan kapalı bir alanda hemen pencerelerin açılması ve ortamın havalandırılarak, kişinin temiz havaya çıkarılması gerektiğine dikkat çekti. İl Sağlık Müdürlüğü, internet sitesinden şu önemli uyarılarda bulundu: “Ülkemizde farkındalık azlığı, ihmal, bilinçsizlik ve yanlış kullanım yüzünden soba, şofben, baca vb. kaynaklı zehirlenmeler hemen her yıl kış aylarında özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır. Karbonmonoksit (CO) renksiz, kokusuz, tatsız ve zehirli bir gazdır; oksijenin yetersiz olduğu ortamlarda yanma sonucu ortaya çıkar ve oluşan duman, iç mekânda birikerek onu soluyan insanları ve hayvanları zehirleyebilir. “Görünmez Katil” olarak da anılan CO’yu insan duyuları algılayamaz; bu yüzden tehlikeli ve çoğu zaman ölümcüldür. Kombi, soba, şofben gibi yaygın maruziyet kaynağı olan yakıtla çalışan ısıtıcılar ve cihazların yanlış kurulması ya da bakım eksikliği; kapalı alanda çalışan motorlu araçlar ve jeneratörler; tıkanmış veya hatalı tasarlanmış bacalar CO oluşma riskini artırarak zehirlenmelere yol açabilir. Kapalı ortamlarda kömür veya odun yakmak, mangal yapmak, küçük ve havasız yerlerde kamp ocağı ya da gaz lambası kullanmak da tehlikelidir. Yangın ve patlamalardan çıkan duman da CO içerir ve hızla zehirlenmeye yol açabilir. CO zehirlenmesi erken fark edilirse geri döndürülebilir, ancak geç kalınırsa beyin ve kalpte kalıcı hasar bırakabilir. Hassas gruplar olumsuz etkileri daha çabuk ve ağır yaşar; bu yüzden herhangi bir şüphe halinde derhâl tıbbi yardım şarttır. Karbonmonoksit zehirlenmelerinde ilk belirti baş ağrısı olduğundan şofben, kombi, jeneratör, soba, mangal vb. olan kapalı bir alanda baş ağrısı başladığında hemen pencereler açılmalı, ortam havalandırılmalı ve temiz havaya çıkılmalıdır. Karbonmonoksit zehirlenmesinden kuşkulanılırsa belirti olmasa bile hasta hemen açık havaya çıkarılarak 112 Acil Çağrı Merkezi aranmalıdır”