Kent konseyi, kentteki önemli aktörleri bir araya getiren bir platformdur. Kamu
kurumlarının, sivil toplumun, meslek örgütlerinin, siyasi partilerin ve muhtarların
temsilcileri, kent konseyinde bir araya gelir. Kent konseyi, her türden farklılığa açık
olarak bir kentin büyük buluşma arenasıdır. Kent konseyi dışlayıcı ve ayrıştırıcı olmak
yerine, olabildiği kadar çok kapsayıcı olma ilkesine dayalıdır.
Kent konseyinin hukuki dayanağı, belediye kanunudur (madde 76). Kent konseyinin ilk
kuruluşu, belediye başkanının çağrısıyla olur. Ancak kent konseyi, belediyenin bir birimi,
müdürlüğü veya uzantısı değildir. Sivil bir oluşumdur.
Kent konseyleri, demokratik katılımı kolaylaştırmak ve geliştirmek amacıyla kurulmuştur.
Türkiye’de kent konseyi, en önemli kurumsal katılım aracıdır.
Kent konseyinin temel işlevleri, kentteki çeşitli aktörlerden oluşan bileşenleri ve
paydaşları ile kentteki sorunları ortak akılla tartışmak; farklı paydaşlar arasında uzlaşma
ortamları sağlamak; kamu kurumları ile toplum kesimleri arasında yeni köprüler ve
diyalog kanalları kurmak; demokratik katılımı geliştirmek ve sivil toplumu
güçlendirmektir. Kent konseyi, kentte gönüllü dayanışmayı harekete geçiren bir
kurumdur.
Kent Konseyi, bir kentin yerel yönetimine yurttaşların katılımını teşvik eden, belediye
meclisine kent kararı olabilecek önerge verme hak ve yetkisine sahip, demokratik bir üst
sivil toplum oluşumudur. Kent Konseyleri 5393 sayılı Belediye Yasası ve 26313 sayılı
Kent Konseyi Yönetmeliği'ne dayanarak Türkiye’de kurulmuş yapılardır.
Belediye Yasası, kent konseyini sivil bir platform olarak öngörmüştür. Ona bir tüzel
kişilik vermemiş, özel bir bütçe tahsis etmemiştir. Ancak kanun, kent konseyinin
faaliyetlerini yürütebilmesi için gerekli ayni ve mali destekleri belediyelerin yapmasını
emretmiştir. Bu nedenle belediyeler bütçelerini yaparken, kent konseyi faaliyetlerini
destekleyecek gider kalemlerini de bütçeye koyarlar. Kent konseyi organları, çalışma
yönergelerinde belirlenen yer ve zamanlarda üye tam sayısının salt çoğunluğu ile
olağan olarak toplanır ve katılanların salt çoğunluğu ile karar alır.
Kent konseyi, kentteki önemli aktörleri bir araya getiren bir platformdur. Kamu
kurumlarının, sivil toplumun, meslek örgütlerinin, siyasi partilerin ve muhtarların
temsilcileri, kent konseyinde bir araya gelir. Kent konseyi, her türden farklılığa açık
olarak bir kentin büyük buluşma arenasıdır. Kent konseyi dışlayıcı ve ayrıştırıcı olmak
yerine, olabildiği kadar çok kapsayıcı olma ilkesine dayalıdır. Kent konseyleri,
demokratik katılımı kolaylaştırmak ve geliştirmek amacıyla kurulmuştur. Türkiye’de kent
konseyi, en önemli kurumsal katılım aracıdır.
Kent konseyinde sorunların, fikirlerin ve projelerin geniş biçimde tartışılacağı ilk
yer, çalışma gruplarıdır. Kent konseyi, üyelerin talepleri, eğilimi ve kentin öncelikleri
doğrultusunda pek çok çalışma grubu kurar. Çalışma grupları, tematik / konu bazlı
gruplardır. Bu gruplara katılabilmek için, kent konseyi üyesi olmak şart değildir. Çalışma
grupları, daha geniş yelpazede bir katılıma olanak sağlar. Bu gruplarda pek çok konu
ele alınır, tartışılır, raporlaştırılır. Bu raporlar ve öneriler, konseyin yetkili kurullarında
görüşüldükten sonra, belediye yönetimiyle ve diğer ilgili kurumlarla paylaşılır, konunun
takibi yapılır. Kent konseylerinde kadın meclisi, çocuk meclisi, gençlik meclisi
vb. meclisler kurulabilir.
Kent konseyi, belediyeyle yakın diyalog içinde olan ancak kendi duruşunu koruyarak
kentin sorunlarının konuşulmasına, tartışmasına ve ortaklaşılan çözümlerin takibinin
yapılmasına katkı sağlayan bir kurumdur. Başlıca kuruluş amaçları kent yaşamında,
kent vizyonunun ve hemşehrilik bilincinin geliştirilmesi, kentin hak ve hukukunun
korunması, sürdürülebilir kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal yardımlaşma ve
dayanışma, saydamlık, hesap sorma ve hesap verme, katılım, yönetişim ve yerinden
yönetim ilkelerini hayata geçirmektir.
Merkezi yönetimin, yerel yönetimin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve
sivil toplumun ortaklık anlayışıyla, hemşehrilik hukuku çerçevesinde buluştuğu; kentin
kalkınma önceliklerinin, sorunlarının, vizyonlarının sürdürülebilir kalkınma ilkeleri
temelinde belirlendiği, tartışıldığı, çözümlerin geliştirildiği ortak aklın ve uzmanlaşmanın
esas olduğu demokratik yapılar ile yönetişim mekanizmalarını ifade eder.
Kent konseyi, temel işlevlerini hayata geçirebilmek ve katılımı sağlamak için, bir iç
organizasyona sahiptir. Kentteki çeşitli kurumların temsilcileri, kent konseyinin üyeleridir
ve bunlar aynı zamanda konseyin genel kurulunu oluşturur. Genel kurul; konsey
yürütme kurulu, konsey başkanı ve konsey genel sekreterinin seçiminde söz sahibidir.
Kent konseyinin çalışmalarını, kent konseyi başkanı ve genel sekreteri koordine eder.
Kent konseyinde sorunların, fikirlerin ve projelerin geniş biçimde tartışılacağı ilk
yer, çalışma gruplarıdır. Kent konseyi, üyelerin talepleri, eğilimi ve kentin öncelikleri
doğrultusunda pek çok çalışma grubu kurar. Çalışma grupları, tematik / konu bazlı
gruplardır. Bu gruplara katılabilmek için, kent konseyi üyesi olmak şart değildir. Çalışma
grupları, daha geniş yelpazede bir katılıma imkan sağlar. Bu gruplarda pek çok konu ele
alınır, tartışılır, raporlaştırılır. Bu raporlar ve öneriler, konseyin yetkili kurullarında
görüşüldükten sonra, belediye yönetimiyle ve diğer ilgili kurumlarla paylaşılır, konunun
takibi yapılır.
Belediye ile kent konseyi arasında yakın bir ilişki vardır. Bu ilişkinin niteliği değişkenlik
gösterir. Kent Konseyleri, kendi Yönergesinde, bu ilişkinin ılımlı mesafe ilkesine dayalı
olmasını kabul etmiştir. Kent konseyi, belediyeyle yakın diyalog içinde olan ancak kendi
duruşunu koruyarak kentin sorunlarının konuşulmasına, tartışmasına ve ortaklaşılan
çözümlerin takibinin yapılmasına katkı sağlayan bir kurumdur.