23 Nisan Çarşamba günü ulusal egemenlik ve çocuk bayramını büyük bir coşkuyla kutlayacağız. Bütün caddeler şimdiden bayraklarla donatılmış ve reklam panolarına günün anlam ve önemini belirten afişler asılmıştır. Her çocuk 23 Nisan günü sabah erkenden kalkarak Atatürk Anıtı’nda düzenlenen törene iştirak ederek kutlamalara katılmaktadır. Bu makalemizde Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramının geçmişten günümüze kadar geçirdiği evreleri anlatacağız. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışı ve bu günün ulusal egemenlik ve çocuk bayramı ilan edilmesi : Ülkemizde ve yavru vatan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)’nde en önemli millî bayramlardan birisi olarak kutlanan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından, yarının büyükleri olan ülkemiz ve dünya çocuklarına, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’nin açılışı anısına hediye edilmiştir. Bu bayram, halkın iradesinin tecelli ettiği TBMM’nin, 23 Nisan 1920’de açılmasıyla kutlanmaya başlanan “Millî Bayram” ve 1 Kasım 1922’de padişahlığın ve saltanatın kaldırılmasıyla birlikte kutlanmaya başlanan “Millî Hâkimiyet Bayramı” ile Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin 1927’den itibaren bugünü, “Çocuk Bayramı” olarak kutlanmasını teklif ettiği bayramların resmî olarak 1935 yılında birleştirilmesiyle oluşmuştur. 1935’te birleştirilen Millî Bayram, Hâkimiyet-i Millîye ve Çocuk Bayramı yasada ve mevzuatta Ulusal Egemenlik Bayramı olarak kalmış, 1980 yılını müteakip Millî Güvenlik Konseyi, uygulama ile mevzuattaki farklılığı ortadan kaldırmak için, bu bayramın adını “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” olarak koymuş, yasal mevzuatta da gerekli düzenlemeyi yapmıştır. UNESCO’nun çocuk sorunlarının çözümü nedeniyle 1979’u “Çocuk Yılı” olarak ilan etmesinden sonra, TRT kurumu, bu tarihte Çocuk Şenliği düzenleyerek, bu bayramı uluslararası hale getirmiş ve bayramın adını tüm dünyaya duyurmuştur. TBMM’nin açılışının anısı olarak bu bayram tüm dünya çocuklarına hediye edilmiştir. Atatürk hayatının sonuna kadar bu kutlamalara büyük önem vermiş, törenlerde bizzat yer almış, bu millî bayramı çok sevdiği çocuklara hediye etmiştir. 23 Nisan, bütün dünya çocuklarının kaynaştıkları dostluk, kardeşlik ve sevginin çokça yaşandığı bir gün olmuştur. Bugün resmen dünya ülkeleri tarafından kutlanmasa da dünya çocuklarının bayramı olarak çok büyük değer ve anlam kazanmıştır. Ülkemizin ve yavru vatan KKTC’nin en önemli millî bayramlarından biri, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’dır. Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından, meclisin açılış günü anısına çocuklara hediye olarak verilmiştir. Büyük Millet Meclisinin 1920’de Ankara’da açılması, Türk milletinin kendi azim ve kararıyla kurduğu yeni devletin tüm dünyaya ilan edilmesiydi. TBMM, 23 Nisan 1921 tarihindeki meclis oturumunda almış olduğu kararla yeni devletin ilk bayramı olarak meclisin açılış gününü Millî Bayram ilan etmiş, bu karar, Resmî Gazetenin 2 Mayıs 1921 tarihli ve 13 sayılı nüshası ile de duyurulmuştur. 23 Nisan, Türkiye Cumhuriyeti’nin temelini oluşturan ulusal egemenlik ve bağımsızlığı ifade eden önemli bir gündür. TBMM bugün açılmış ve egemenlik hakkı halkın olmuştur. Egemenlik yeni kurulan bu meclisle birlikte milletin eline geçmiş ve meclis ülkeyi yönetecek ve idare edecek hükümeti bu meclisten çıkarmıştır. Ülkeyi işgal eden devletlere karşı millî orduyu, bu meclisten seçilen hükümet kurmuş ve İstiklal Savaşı’nı yapmıştır. “Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir” ifadesi bu yıllarda dile getirilmiş olan ve bir taraftan yeni başlatılan İstiklal Savaşı’nın haklılığını, diğer taraftan da savaş sonrasında tesis edilmesi istenilen yeni devletin bağımsız, demokratik ve cumhuriyetçi yapısını belirlemiştir. Egemenlik hakkının, halkı oluşturan çok çeşitli sınıf, grup, menfaat ve çıkar yanlılarının değil tamamıyla millete ait olacağı bu devlet şeklinde, halk egemenliğini seçeceği mebuslar eliyle “meclis” te kullanacak ve kendisi için gerekli olan siyaseti uygulayacaktı. TBMM’nin Açılışı ve Millî Bayramın İlanı : Mustafa Kemal ve arkadaşları, 23 Nisan 1920 tarihinde TBMM’nin açılışını sağlayarak hiç zaman kaybetmeden devleti demokratik ve anayasaya dayalı bir zemine oturtmak için girişilen faaliyetler, meclisin kurulmasından tam dokuz ay sonra, 20 Ocak 1921 tarihinde, ilk anayasanın kabul edilmesiyle sonuçlanmıştır. 29 Ekim 1923’te Cumhuriyetin ilan edilmesinden önce uygulamaya konulmuş olan ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk anayasası olarak kabul edilen 1921 Anayasası’nın birinci maddesinde; hâkimiyetin kayıtsız ve şartsız milletin olduğu, yönetim usulünün halkın kendi kaderini bizzat ve fiilen yönetmesi esasına dayandığı hükmüne yer verilmiştir. TBMM’de kürsünün arkasına da “Hâkimiyet kayıtsız, şartsız milletindir” yazısının bulunduğu levha asılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin temel yönetim yapısı, ulusal egemenliktir. Özgürlüğün, eşitliğin ve adaletin yegâne kaynağı milletin kayıtsız şartsız egemenliğidir. Çocuklarımız milletimizin geleceği ve aydınlık yarınlarıdır. Türkiye Cumhuriyeti’nin aydınlık yarınları, yarının büyükleri olan çocukların görüşleri ve çalışma azimleri ile şekillenecektir. Meclisin toplanması ve kurulması ile millet egemenliği fiilen uygulamaya ve yürürlüğe geçirilmiş, bu önemli ve anlamlı gün, millet egemenliğini ilelebet muhafaza edecek olan çocuklara Atatürk tɑrɑfındɑn hediye edilmiştir. Bu bayram tüm dünyada bir başka benzeri olmayan tarzda farklı iki ayrı özelliği bir arada taşıyan millî bayramdır. Bu iki önemli husus milletimiz ve geleceğimiz olan çocuklarımızdır. 1921 tarihinde kabul edilen 23 Nisan Millî Bayramı ile Ankara’da 1922 yılında yapılan ilk kutlamalardan itibaren çocuklar, ön saflarda bulunmaya başlamıştır. Millet egemenliğine dayanan devlet şekli olan Cumhuriyet ise 29 Ekim 1923’te ilan edilmiş, Cumhuriyet yönetiminde egemenlik yetkisinin TBMM’de olduğu, bu yetkinin yürütme organı (Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanlığı) ve bağımsız yargı aracılığı ile kullanılacağı ortaya konmuştur. 23 Nisan’ın Çocuk Bayramı Hâline Gelmesi : 23 Nisan kutlamaları 1929 yılını müteakip Çocuk Haftası olarak kutlanmaya başlanmış, çocukların problemlerinin çok fazla miktarda gündeme konulduğu, çocuklara ilgi gösterildiği, çocuklara yönelik oyun ve gösterilerin yapıldığı ve tüm halkın sevgi ve coşkuyla kutladığı bir bayram haline dönüştürülmüştür. 1929 yılındaki bayram kutlamalarında Çocuk Balosu, Ankara Palas binasında Atatürk'ün nezaret, destek ve yardımlarıyla gerçekleştirilmiştir. 1929 yılı ve müteakip yıllarda bu bayramın halkımız tarafından bir çocuk bayramı olarak benimsendiği ve kabul edildiği görülmüştür. Çocuk Haftası olarak en geniş ve yaygın kutlamaların yapıldığı yıl 1929 yılı olmuştur. 24 Nisan 1929 tarihinde gazete haberlerinde, çocukların dün andıkları bayramlarının büyük bir heyecanla kutlandığı duyurulmuştur. Gazetelerde yer alan haberler, Çocuk Bayramının nasıl bir heyecan ve coşkuyla anıldığını göstermiştir. Birçok konuşmacı 23 Nisan günü hakkındaki konuşmasında, Türk İnkılâp Tarihi’nin en önemli meselesinin çocuk meselesi olduğunu, onların meselesinin halledildiği gün, Türk tarihine ebediyet verildiği gün olacağını, kendisinin Çocuk Haftası dolayısıyla Türklüğün geleceğini okuduğunu, çocuklar hakkındaki konuların ve sorunların Türkiye için çok önemli olduğunu vurgulamıştır. Çocuk Haftası ile aslında çocuklarda bulunan sorunların halka yaygınlaştırılarak duyurulması, benimsetilmesi ve bu suretle halkın çocuk sorunlarına sahip çıkması istenmişti. Bütün bu faaliyetlere rağmen arzu edilen seviyeye gelinememişti. 1929’da yapılan kutlamalar, çok geniş bir katılımla icra edilmiş, müteakip yıllarda icra edilen anma etkinliklerine ve törenlere birçok resmî devlet kuruluşu katılmıştı. Geçmişten günümüze yaşanan evreler ve sonuç: Yeni kurulan Türk devletinin ilk ve önemli millî bayramı olan “23 Nisan Millî Bayramı” 1921 yılında kabul edilen bir karar ile kutlanmaya başlamıştır. Daha sonra saltanatın kaldırılmasıyla kutlanmaya başlanan 1 Kasım Millî Hâkimiyet Bayramı ile birlikte anılmıştır. 1922 yılının 23 Nisan tarihinde Ankara’da icra edilen ilk Millî Hâkimiyet Bayramı anma etkinliklerinden başlayarak çocuklar ön saflarda yer almaya ve bulunmaya başlamışlardır. 23 Nisan’da “Himaye-i Etfal Cemiyetinin”, savaşlarda şehit, esir, kayıp ve çok çeşitli nedenlerle hayatını kaybedenlerin sahipsiz çocukları ile aynı zamanda öksüz ve yetim çocuklar için uygulamaları ve bu uygulamaların Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından himaye, teşvik ve desteklenmesiyle ortaya çıkan “Çocuk Günü” 1926’dan itibaren “Çocuk Bayramı” diye anılmış ve bu süreçte bayramın adının çocuk bayramı hâline gelmesinde Himaye-i Etfal Cemiyetinin katkıları büyük olmuştur. Bayram, 1927 yılından itibaren Cemiyetin de teklifleri doğrultusunda, halk arasında yaygın olan Çocuk Bayramı ifadesi ile anılmış, 1929 yılında yapılan anma etkinliklerinin süresi bir haftaya çıkarılınca, Çocuk Bayramı ve Çocuk Haftası şekline dönüşmüştür. 1 Kasım ve 23 Nisan bayramlarının 1935 tarihinde birleştirilmesiyle adı 23 Nisan Millî Hâkimiyet Bayramı olmuş, 1981 tarihinde yapılan düzenlemeyle de günümüzdeki 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı adını almıştır. Dünyada çocuk bayramını kutlayan ilk ve tek devlet Türkiye Cumhuriyeti olmuştur. İlk yıllarda Çocuk Bayramı kutlamalarında olduğu gibi Türkiye, tüm ülke çocuklarını 23 Nisan kutlamalarına davet etmekte, Dünya Çocuk Bayramı önerisini resmî bir karar olmaksızın, fiili bir uygulama ile bu bayramı tüm dünya ülkelerine yayma amacını gerçekleştirmiş bulunmaktadır. Halen bu bayram, uygulamada ve sosyal hayatta Birleşmiş Milletler Örgütü ve uluslararası alanda resmî olarak ilan edilmese dahi tüm dünya ülkeleri tarafından Uluslararası Çocuk Bayramı olarak kabul edilmiş gibi görünmektedir. Bütün çocukların ulusal egemenlik ve çocuk bayramı kutlu olsun.